Aan de rand van het Oegandese dorpje Mbarara vinden we de Adullam Model Primary School. Joshua Tukesiga is er directeur. Het is een school die enorm succesvol is. Toen Cunina er op prospectie ging en uiteindelijk in 2014 besloot om samen te werken met de jonge enthousiaste Joshua was het een kleine school. Vandaag zet de school 613 kinderen op de schoolbanken. 513 van hen zijn weeskinderen. De steun van Cunina begon klein: slechts 5 peterschappen, maar vandaag zijn het er 212.
Standvastig succes?
Ook een succesvolle school als de Adullam Model Primary School ontsnapt niet aan de crisissen die een samenleving teisteren. Na corona heeft ook Oeganda nu te kampen met een economische en voedselcrisis. In een school met veel weeskinderen heeft dit grote gevolgen en legt het druk op de onderwijskwaliteit.
Voedselcrisis ondermijnt solidariteit
Joshua duidt niet alleen de huidige crisis aan als oorzaak maar stelt dat vooral veranderende maatschappelijke structuren ervoor zorgen dat weeskinderen slechts op weinig plaatsen terecht kunnen.
Waar in de traditionele Oegandese samenleving de gemeenschap de wezen opving en een thuis bood, is dit niet langer het geval. Het ijzersterke gemeenschapsgevoel is afgebrokkeld. Deze golf naar individualisering wordt versterkt door de opeenvolging van crisissen van de voorbije jaren.
Daarnaast heeft het te maken met concurrerende religieuze en spirituele tradities. En van die morele oorlog zijn kinderen vaak de dupe beweert Joshua. Wanneer je buren een ander geloof aanhangen, bestaat soms de overtuiging dat een weeskind vervloekt is en dat het kind zijn ouders verloor door die vloek en door het aanhangen van een fout geloof. Hierdoor belandt het kind na overlijden van een van zijn of beide ouders vaak moederziel alleen op straat. Vaak worden kinderen van gestorven ouders daarenboven ook nog eens door de eigen familie verstoten. Wanneer er geen geld is voor genoeg eten, ben je geneigd eerst je eigen kinderen te voeden.
Al deze verschillende evoluties samen zijn een cocktail voor een ware ramp op lange termijn. Een oplossing op lange termijn, voorbij de voedselcrisis, is dat de gemeenschap terug zijn wortels hervindt waardoor kinderen steeds een thuis zullen hebben waarin zorg voor elkaar wordt gedragen. Tot nu toe is dit jammer genoeg niet het geval en dat verklaart waarom de Adullam Model Primary School een thuis is geworden voor vele weeskinderen.
Geen nieuwe weeskinderen
Door de steeds erger wordende voedselcrisis besloot Joshua om geen nieuwe weeskinderen meer op te vangen. Er dient gefocust te worden op de 513 kinderen voor wie de school een thuis is. Hen drie maaltijden per dag bezorgen blijkt al een ware huzarenklus. Een kind eten geven, kost op dit moment 12.000 shilling per dag. En die prijs stijgt alleen maar.
Er wordt een beroep gedaan op de gemeenschap en op de families van de andere kinderen om, als zij kunnen, voedsel te doneren. Helaas gebeurt dit ook minder en minder. Joshua ziet dat wanneer er echt voedseltekort is de oudere weeskinderen van nature geneigd zijn om hun eten aan de jongere weeskinderen te geven.
Natuurlijk kan dit niet de bedoeling zijn en heeft dit alles impact op de schoolresultaten. Bij Cunina ijveren we voor een betere toegang tot onderwijs. Wanneer, zoals in dit geval, de toegang tot onderwijs gegarandeerd is maar een andere basisnood niet vervuld kan worden, dreigt onderwijs niet transformerend te zijn. En bij Cunina willen we net voor die transformerende kracht blijven gaan.
